Financiële strategie voor natuurversterking in het Groene Hart
Voor het NOVEX-gebied Groene Hart dragen we bij aan een integrale regionale investeringsagenda (RIA) die natuur, klimaatadaptatie, energie, leefbaarheid, toegankelijkheid en economie verbindt met een solide financiële strategie. Dit is een strategisch instrument waarin investeringsopgaven, betrokken partijen en financiële middelen op regionaal niveau worden geordend en verbonden. Het doel is om projecten in samenhang te prioriteren en beter te bekostigen en financieren.
De uitdaging
De complexe samenhang van opgaven rondom natuur, water en verstedelijking vraagt om een strategische bekostigingsaanpak. Daarbij is er sprake van een grote investeringsbehoefte, versnipperde financieringsbronnen en een beperkte dekking. De uitdaging ligt in het verbinden van publieke en private middelen, het benutten van koppelkansen en het realiseren van structurele financiering voor groene gebiedsontwikkeling.
De aanpak
In opdracht van het programmabureau van NOVEX Groene Hart stellen we een financiële strategie op voor natuurversterking in de regio. We brengen de investeringsopgaven in kaart aan de hand van 16 sleutelopgaven en een reeks onderliggende projecten, variërend van klimaatbossen tot toekomstbestendige watersystemen. Voor elk project analyseren we de totale kosten (inclusief proceskosten en beheer & onderhoud), dekkingsgraden en financieringsbronnen.
We ontwikkelen een methodiek met negen stappen, waarin we zowel de inhoudelijke als de financiële doorontwikkeling van projecten koppelen aan hun realisatiekracht. Door gebruik te maken van instrumenten zoals een ‘streepjescode’, waarin de status van sleutelprojecten (zowel in ontwerp als businesscase, en zowel bestuurlijk als organisatorisch) in beeld wordt gebracht, en de ‘Ladder der Bekostiging’, waarin baten worden gekoppeld aan baathebbers, geven we scherp inzicht in de mate van uitwerking, haalbaarheid en bekostigingsmogelijkheden per project.
Ook verkennen we alternatieve bekostigingsstrategieën via vijf denklijnen: het benutten van reguliere begrotingen van provincies, het benadrukken van de behoefte aan meer zicht op middelen vanuit publieke partijen, het slim combineren van deze publieke middelen, het identificeren van baten en baathebbende partijen, en het koppelen van natuurambities aan de verstedelijkingsopgave.
Hiervoor analyseren we tevens Europese, nationale en provinciale subsidieregelingen en reguliere budgetten.
Om deze strategie te toetsen, verdiepen we drie oefenprojecten: het Diemerscheg Nat Klimaatbos, de klimaatadaptieve openbare ruimte in Gouda-Waddinxveen en het toekomstbestendige watersysteem A5H. Deze casussen leveren waardevolle inzichten op over monitoring, programmatische aanpak, koppelkansen en baathebbers.
Onze analyse laat zien dat de investeringsopgave niet volledig gedekt is en dat verdere concretisering, bundeling en programmatische versterking cruciaal zijn voor succesvolle bekostiging en financiering. We formuleren aanbevelingen voor vervolgstappen, waaronder het prioriteren van gedekte projecten, het maken van bestuurlijke keuzes en het versterken van het programmabureau met kennis en capaciteit.
Impact
De regionale investeringsagenda biedt een heldere routekaart voor het financieren van natuurversterking in het Groene Hart en versterkt de uitvoeringskracht van gebiedsgerichte opgaven.
De ervaring van een Rebel
