Investeren in nature-based solutions in waterbeheer loont

Gerealiseerd in Nederland

Dit project richt zich op het inzichtelijk maken van de kosten en baten van natuurinclusieve oplossingen (nature-based solutions, NbS) binnen het Ruimte voor de Rivier-project in Deventer. In opdracht van Collectief Natuurinclusief heeft Rebel een diepgaande analyse uitgevoerd om de economische en ecologische waarde van de maatregelen te kwantificeren.

De uitdaging

De watersector in Nederland staat voor grote uitdagingen door klimaatverandering, zoals waterveiligheid, waterkwaliteit en zoetwaterbeschikbaarheid. Traditionele technische maatregelen zijn kostbaar en niet altijd duurzaam. NbS kunnen een kosteneffectief en ecologisch verantwoord alternatief bieden, maar er is nog weinig bekend over hun financiële en maatschappelijke waarde.

De aanpak

In 2015 is er in de uiterwaarden van de IJssel in Deventer een Ruimte voor de Rivier-project uitgevoerd om de IJssel bij hoogwater meer ruimte te geven en een uiterwaardenpark te creëren voor natuur en recreatie. Het is een representatief project voor de toepassing van NbS in waterbeheer. Binnen het project Ruimte voor de Rivier Deventer bestaan de NbS-maatregelen uit de aanleg van nevengeulen om hoogwater beter af te voeren, het creëren van natuurvriendelijke oevers en natuurlijke waterbuffers, en het versterken van recreatieve en ecologische functies in het gebied. De kosten en baten van deze NbS zijn vervolgens geanalyseerd. Hierbij is gekeken naar zowel de aanleg- en beheerkosten als de financiële en maatschappelijke opbrengsten voor diverse sectoren.

Om de effectiviteit van NbS beter te begrijpen, zijn de kosten en baten vergeleken met een traditioneel technisch alternatief, in dit geval dijkverhoging. Dit geeft inzicht in de relatieve voordelen en uitdagingen van beide benaderingen. Hoewel de kosten voor de NbS hoger uitkomen dan de kosten voor een technische, ‘grijze’ maatregel, blijkt dat NbS, naast het waarborgen van waterveiligheid, ook een positief effect hebben op biodiversiteit, recreatie en vastgoedwaarde, waardoor ze een aantrekkelijk alternatief vormen voor traditionele maatregelen.

De uitkomsten van dit project bieden waardevolle inzichten die toepasbaar zijn in toekomstige besluitvorming over waterbeheer. De resultaten onderstrepen de noodzaak om bij infrastructurele waterprojecten niet alleen naar kosten, maar ook naar bredere maatschappelijke baten van NbS te kijken. Overheden, waterschappen en private partijen kunnen deze inzichten gebruiken om keuzes voor NbS te onderbouwen en NbS structureel in te bedden in beleid en financieringsmodellen.

Door deze aanpak te integreren in toekomstige projecten, ontstaat ruimte voor duurzame en klimaatrobuuste wateroplossingen op grotere schaal, die bijdragen aan zowel waterbeheer als andere opgaven, zoals natuur en een prettige leefomgeving. Tegelijkertijd laat dit project zien hoe belangrijk het is om verder onderzoek te doen. Door meerdere cases te analyseren, kunnen we toewerken naar een kennisniveau over de waarde van water dat vergelijkbaar is met wat we inmiddels weten over natuur op land.

Impact

Nature-based solutions versterken waterveiligheid, biodiversiteit en leefkwaliteit. Inzicht in kosten en baten ondersteunt beleid en financiering van duurzame waterprojecten.

De ervaring van een Rebel

Waarde van water concreet maken

"De waarde van natuurlijke omgevingen op land kennen we ondertussen goed, maar Nederland bestaat voor 19% uit water. Door nieuw inzicht in de kosten en baten van natuurinclusieve wateroplossingen, maken we de waarde van water ook concreet!"
Lianne van Ruijven